واحد چهار: ساختار بازار فارکس و شناخت بازیگران اصلی آن

واحد چهار: ساختار بازار فارکس و شناخت بازیگران اصلی آن

ساختار بازار فارکس

قبل از شناخت ساختار بازار فارکس، ابتدا ساختار بازار بورس، که بسیاری از شما با آن آشنا هستید، را بررسی خواهیم کرد.

در تصویر زیر بدنه یا ساختار بازار بورس یا سهام را می‌بینید:

بر خلاف بازار بورس که یک نهاد ناظر دارد و تمام معاملات تحت کنترل این نهاد صورت می‌گیرد، بازار فارکس به عنوان یک بازار غیرمتمرکز شناخته می‌شود. در این بازار، معاملات به صورت مستقیم بین دو طرف انجام می‌شود و نهاد کنترل‌کننده‌ای وجود ندارد.

معامله در اسپات (Spot FX) به صورت غیر متمرکز است

در بازار فارکس معاملات به اشکال مختلفی انجام می‌شوند. از بین این اشکال مختلف، بازار اسپات فارکس از همه مهم‌تر است. برخلاف معاملات آتی یا سهام، در بازار اسپات فارکس، برای معامله کردن به یک محل متمرکز مثل بورس نیویورک که در آن فقط یک قیمت وجود دارد، نیاز نیست. در بازار فارکس، یک قیمت واحد برای یک ارز خاص وجود ندارد. به‌عبارت‌دیگر واسطه گران مختلف، قیمت‌های متفاوتی در فارکس ارائه می‌دهند. بازار فارکس بسیار بزرگ است و رقابت میان واسطه گران مختلف باعث می‌شود تا تریدر بتواند بهترین قیمت را برای انجام معامله پیدا کند.

این مساله ممکن است در دید اولیه بسیار ترسناک باشد، اما همین موضوع است که بازار فارکس را جذاب کرده است.

بازار فارکس بسیار بزرگ و گسترده است به همین دلیل رقابتی خشن بین مارکت میکرها در جریان است که منجر می‌شود تریدرها در هر لحظه، بهترین پیشنهاد را از سوی همان مارکت میکرها دریافت کنند؛ و به نظر نمیرسد کسی چنین چیزی را نخواهد؟

همچنین، یک موضوع بسیار جالب در مورد فارکس این است که در هر جایی از کره خاکی که قابلیت اتصال به اینترنت را داشته باشد می‌توان معامله نمود.

سلسله مراتب در ساختار بازار فارکس

هرچند بازار فارکس غیرمتمرکز است اما این بدین معنی نیست که این بازار پر از هرج‌ومرج است. اگر بخواهیم فارکس را مثل یک نردبان در نظر بگیریم، می‌توانیم جایگاه بازیگران اصلی بازار فارکس را در شکل زیر ببینیم.

در بالاترین پله این نردبان، بازار بین‌بانکی فارکس قرار دارد. شرکت‌کنندگان این بازار، بزرگ‌ترین بانک‌های جهان هستند که یا به‌طور مستقیم و دوبه‌دو با یکدیگر معامله می‌کنند و یا از طریق بروکرهای صوتی و الکترونیکی‌ای مثل EBS Market و Reuters Matching معامله می‌کنند.

آن‌ها به صورت مدام در حال جنگ بر سر مشتریان هستند و سعی می‌کنند سهم بازار خود را افزایش دهند.

در پلتفرم EBS

EUR/USD, USD/JPY, EUR/JPY, EUR/CHF و USD/CHF  شناورتر هستند.

در پلتفرم Reuters

GBP/USD, EUR/GBP, USD/CAD, AUD/USD, و NZD/USD شناورتر هستند.

همه بانک‌هایی که بخشی از بازار بین‌بانکی در فارکس هستند، می‌توانند قیمت‌هایی که سایر بانک‌ها برای معامله کردن پیشنهاد می‌دهند را ببینند اما این لزوماً به این معنی نیست که هرکسی می‌تواند با این قیمت‌ها معامله کند. درواقع این قیمت‌ها نشات گرفته از اعتبار ایجادشده بین طرفین معامله است. این رویه قیمت‌گذاری درست مانند زندگی واقعی است. فرض کنید می‌خواهید از بانک وام بگیرید. در این صورت هر چه اعتبار و شهرت بیشتری داشته باشید، می‌توانید وام بزرگ‌تری دریافت کنید.

در پله بعدی نردبان شرکت‌ها، صندوق‌های پوشش ریسک، مارکت میکرها (بازار سازها) و بروکرهای ECN قرار دارند. این مؤسسات اعتبار بالایی برای شرکت در بازار بین‌بانکی را ندارند به همین دلیل آن‌ها مجبورند معاملات خود را از طریق بانک‌های تجاری کوچک انجام دهند. این بدین معنی است که نرخ قیمت‌ها در این قسمت نسبت به بازار بین‌بانکی بیشتر و گران‌تر است.

این بدان معناست که قیمت‌هایی که اعضای این دسته از نردبان فارکس ارائه می‌دهند، از بازار بین بانکی گران‌تر است.

در پایین‌ترین پله نردبان، معامله گران خرد یا کوچک (Retail Traders) قرار دارند. درگذشته شرکت در بازار فارکس برای ما که تریدرهای کوچکی بودیم ناممکن بود اما به لطف ظهور اینترنت، تجارت الکترونیکی و بروکرهای خرده فروشی، بروکرهای مارکت میکر و بروکرهای (ECN)، معامله کردن در فارکس بسیار آسان شده است. حالا ما شانس این را داریم تا مثل آن‌هایی که در بالای نردبان فارکس قرار دارند، جفت ارزها را معامله کنیم (البته نه به اندازه تأثیرگذاری آن‌ها بر قیمت ارزها).

بازیگران اصلی بازار فارکس چه اشخاصی هستند؟

حالا نوبت شناخت بازیگران اصلی بازار فارکس است. بزرگان بازار که در زیر معرفی می‌شوند، نقش‌ بسیار مهمی در تعیین نرخ‌ها و تحولات بازار دارند.

1-بانک های بزرگ به عنوان اصلی ترین بازیگران بازار فارکس مطرح هستند

از آنجایی که بازار فارکس یک بازار غیر متمرکز است، این بزرگترین بانک‌های جهان هستند که نرخ‌ها را تعیین می‌کنند.

بزرگ ترین بانک های جهان یکی از بازیگران اصلی بازار فارکس شناخته می شوند، مسئول بیشتر حجم معاملات در معاملات ارزی هستند و بانک هایی مانند سیتی، HSBC، UBS، JPMorgan، Barclays، Goldman Sachs، Bank of America و Deutsche Bank را شامل می شوند. این بانک ها روزانه در بازار فعالیت دارند که قسمتی از تراکنش های انجام شده توسط آن ها برای مشتریان و بخشی دیگر برای خودشان است. این غول های بانکی هستند که براساس عرضه و تقاضای ارزهای خارجی، قیمت پیشنهادی خرید یا فروش و نرخ ارز را تعیین می کنند. فراتر از آن، این یک واقعیت است که بانک های مرکزی نیز برای کنترل نرخ ارز خود در بازار آزاد ارز مشارکت می کنند و تأثیر فراوانی بر تغییرات نرخ ارز دارند؛ برای مثال بانک مرکزی فدرال رزرو ایالات متحده در تلاش برای تثبیت پول این کشور و برابری نرخ بهره ایالات متحده است.

بانک های مرکزی در بیشتر موارد به عنوان تأمین کننده نقدینگی شناخته می شوند. بانک مرکزی هر کشور این حق را برای خود محفوظ می دارد که ارز کشور خود را چاپ کند و آن را برای مبادله از طریق دولت در دسترس قرار دهد. بانک های مرکزی ارز خارجی موردنیاز برای مبادله در بازار فارکس را به بانک های تجاری عرضه می کنند.

نکته مهم این است که بانک های مرکزی از طریق سیاست های ارز خارجی خود به طور گسترده بر بازار فارکس تأثیر می گذارند. یکی از نگرانی های اصلی معامله گران فارکس، رویکردهای سیاسی بانک های مرکزی پیشرو درباره بازار فارکس است.

2- شرکت‌ های تجاری بزرگ

صندوق های سرمایه گذاری، شرکت ها، بازارسازهای خرده فروشی، بروکرهای میز معامله، بروکرهای ارزهای خارجی و ECN خرده فروشی جایگاه دوم را در میان بازیگران بازار فارکس دارند. این شرکت ها بیشتر به منظور انجام معامله و تجارت در بازار ارز شرکت می کنند و معمولاً ارزهای مختلف را به عنوان معاملات سفته بازی (speculative) معامله می کنند. برای مثال، یک شرکت بزرگ آمریکایی (مانند جنرال موتورز) در حال خرید قطعات انحصاری خودرو از یک کشور دیگر (مثلاً فرانسه) است. آن ها باید ارزهای خود را مبادله کنند، یعنی دلار آمریکا در برابر یورو. از آنجا که حجم مبادله این شرکت ها بسیار کمتر از حجم معاملات در بازار بین بانکی است، معمولاً باید معاملات خود را از طریق بانک های تجاری از طریق قراردادهای آتی انجام دهند؛ یعنی نرخ آن ها کمی بالاتر و گران تر از کسانی است که بخشی از بازار بین بانکی هستند.

3-دولت‌ها و بانک‌های مرکزی

دولت‌ها و بانک های مرکزی کشورها، مثل بانک مرکزی اروپا، بانک مرکزی انگلستان، یا فدرال رزرو به صورت منظم در بازار فارکس حضور دارند.

درست مثل شرکت‌ها، دولت‌ها نیز در بازار فارکس به منظور پیشبرد اهداف خود حضور دارند، برای مثال .پرداخت‌های بین المللی و حفظ موازنه‌ی ارزی کشور خود

همچنین، وقتی بانک‌های مرکزی نرخ بهره بانکی خود را تغییر می‌دهند، روی نوسانات بازار اثر می‌گذارد. با این عمل در واقع می‌توانند ارزش ارز را کنترل کنند. همین عمل نوعی مداخله از سوی بانک‌های مرکزی است که یا به صورت مستقیم یا به صورت کلامی باعث تغییر نرخ‌ها می‌شود.

گاهی اوقات، بانک‌های مرکزی فکر می‌کنند قیمت ارزشان بالا یا پایین است، پس با خرید یا فروش‌های سنگین، آن را به موازنه دلخواه خود درمی‌آورند. همانند شرکت ها، دولت ها نیز برای عملیات خود، پرداخت های تجارت بین المللی و مدیریت ذخایر ارز خارجی خود، در بازار فارکس شرکت می کنند.

بانک های مرکزی مانند عروسک های دست نشانده بازار فارکس هستند.

این افراد بزرگ مسئول اجرای سیاست های پولی هستند که می توانند ارزش ارز را تغییر دهند. آنها کسانی هستند که نرخ بهره را تنظیم می کنند و عرضه پول را کنترل می کنند. با انجام این کار، آن ها می توانند بر ارزیابی ارز تاثیر بگذارند.

بانک های مرکزی زمانی که می خواهند نرخ ارز را دوباره تنظیم کنند، به طور مستقیم یا شفاهی، در بازار مداخله می کنند.

4- سوداگران

سوداگری یا «سفته بازی» در ارز، یعنی خرید یک ارز خارجی به امید گران شدن آن در آینده و سود کردن از این صعود قیمت. این کار با زمانی که شما ارزی را برای سرمایه‌گذاری در یک شرکت خارجی می خرید یا از ارز برای واردات استفاده می‌کنید متفاوت است. یک سوداگر در بازار فارکس فقط به هدف کسب سود، میخرد یا میفروشد. معمولا سوداگران یا سفته بازان روی نوسانات قیمت تمرکز می‌کنند. یکی از دلایل آنکه به این عمل سفته‌بازی می‌گویند، نوعی عدم قطعیتی است که در کار وجود دارد زیرا هیچ کسی در جهان دقیقاً نمی‌تواند آینده قیمت را پیش‌بینی کند. یک تریدر قبل از ورود به یک معامله تمام سناریو‌های احتمالی موجود را بررسی می‌کند. با وجود آن که حدود ۹۰٪ حجم تمام معاملات با هدف سوداگری و کسب سود است، سوداگران نیز به عنوان بازیگران بازار فارکس محسوب می شوند. بعضی از آن‌ها جیب‌های بسیار پرپولی دارند و برخی دیگر معمولی‌تر هستند، اما چیزی که در بین تمام آن‌ها مشترک است این است که تمام آن‌ها به هدف کسب سود و پول درآوردن بیشتر در بازار فعالند.

5- بروکرها

بروکرها نقش مهمی در بازارهای فارکس دارند و شکاف میان افراد و بازار فارکس را پر می کنند؛ از این رو به عنوان ارائه دهندگان خدمات مالی واسطه در نظر گرفته می شوند که شرکت در بازار فارکس را برای افراد آسان می کنند. حضور بروکرها برای بازارها و معامله گران خرد ضروری می باشد؛ زیرا آن ها اهرمی را ارائه می دهند که مبالغ ناچیز سپرده شده توسط معامله گران را افزایش می دهد؛ درنتیجه بروکرها به معامله گران خرد اجازه می دهند مبالغی بزرگ تر از سپرده اولیه خود معامله کنند. بروکرها به عنوان مجریان سفارش توصیف می شوند؛ زیرا آن ها دستور معامله گر را مستقیم در بازارها اجرا کرده و نتیجه را برای معامله گر ارسال می کنند.

6- شرکت های چندملیتی (MNC)

شرکت های چندملیتی شعبه هایی در کشورهای دیگر نیز دارند. شرکت های چندملیتی را می توان چتری در نظر گرفت که شرکت های مستقر در کشورهای مختلف را پوشش می دهند و دفتر مرکزی آن ها در یک کشور قرار دارد. شرکت های چندملیتی به طور گسترده در فارکس معامله می کنند؛ زیرا باید ارزهایی را که در کشورهای مختلف به دست می آورند به ارزهای کشور دفتر مرکزی خود تبدیل کنند. بیشتر آن ها با تبدیل ارزهای اصلی خود به ارز کشور جدید یا ارز قوی تر، در برابر تورم محافظت می کنند.

هدف از ارائه مطالب در این واحد از دانشکده پیپکده شناخت ساختار و بازیگران اصلی بازار فارکس بوده است. پیشنهاد می کنیم هم چنان همراه ما باشید چرا که مطالب جذاب تری برای شما داریم.